Miyerkules, Nobyembre 1, 2017

Ano nga ba ang teenage pregnancy?


-                         Ang teenage pregnancy o pagbubuntis ng mga babae sa edad 12 hanggang 19 ay isang malawakang isyu hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong mundo. Ayon sa estadistika ng Save the Children, 13 milyong babae sa iba’t ibang parte ng mundo ang nabubuntis sa edad 20 pababa taun-taon. Dahil dito, malawakang kampanya ang ginagawa ng mga gobyerno upang ibaba ang bilang ng kaso ng teenage pregnancy.

Ayon sa 2014 datos ng Philippine Statistical Authority (PSA), kada oras, 24 na sanggol ang sinisilang ng mga teenage mothers. Ang datos na ito ay sinususugan ng 2014 Young Adult Fertility and Sexuality (YAFS) study. Mga 14% ng mga Pilipina na may edad aged 15 to 19 ay buntis o di kaya mga ina na. Mataas ang bilang na ito, lalo na kung ikukumpara sa mga ibang bansa sa Southeast Asia. Tayo ang pinakamataas sa rehiyon kapanalig, at sa atin lamang tumataas ang bilang ng teenage pregnancy.  Ayon sa YAFS, dalawa sa mga dahilan ng mga kabataang nabubuntis ay ang pagkasira ng kanilang buhay pamilya at kawalan ng maayos na female role models sa kanilang tahanan. Maliban dito, marami sa mga teenage mothers ay maralita, at maraming eksperto ang nagsasabi, ang teenage pregnancy ay simtomas ng kahirapan.

Ano ang mga sanhi o factors ng teenage pregnancy?

Peer pressure. Sa panahon ng pagdadalaga o pagbibinata, ang mga teenager ay kadalasang nakadarama ng peer pressure na makipagkaibigan at maging kapareho ng kanilang mga kaedad. Sa maraming mga pagkakataon, ang mga kabataang ito ay pumapayag na maimpluwensyahan sila na makipagtalik kahit na hindi pa nila lubos na naiintindihan ang kaakibat na mga resulta ng ganitong mga gawain. ANg mga kabataan ay nakikipagtalik dahil ang akala nila ay pinagmumukha sila nitong cool at naaayon sa uso. Ngunit kadalasan, ito ay nauuwi sa hindi inaasahang pagbubuntis.

Kawalang tamang gabay ng mga magulang. Ang isang kabataang babaeng ay mas malamang na mabuntis kung limitado o walang tamang patnubay ng kaniyang mga magulang. Ang mga magulang na sobrang busy ay hindi nakapagbibigay ng tamang gabay sa kanilang mga anak na gumagawa ng imporatanteng mga disiyon sa buhay, halimbawa ay sa maaagang pakikipagtalik at kung ano ang teenage pregnancy. Kapag ang isang bata ay hindi komportable na ipakipagusap ang kaniyang problema dahil sa bawal nap ag usapan ang sex sa bahay, o kaya naman sobrang busy ng kaniyang mga magulang para dito, maghahanap siya ng mga kasagutan sa ganitong mga isyu sa kapwa niya mga kaedad. Pwede itong mauwi sa palitan ng maling mga impormasyon na maaaring mauwi sa maagang pagbubuntis.

Media. Ang industriya ng pelikula at ang media ay nakadaragdag sa mga kaso ng maaagang pagbubuntis dahil sa pinagaganda nito ang itsura ng maaagang pakikpagtalik at pagbubuntis sa mga panoorin sa TV at sine. Ang mga pilikulang nagtatampok sa maagang pagbubuntis bilang isang katanggap-tanggap na sitwasyon ay nakahihikayat sa mga kabataan na subukan ang walang habas na mga kaugalian sa pakikipagtalik.

Kawalan ng tamang kaalaman. Ang mga kabataang hindi naturuan ng tama tungkol sa sex ay mas malamng na maging biktima ng hindi ginustong pagbubuntis. May mga kabataang hindi pa lubos na nauunawaan ang biolohikal at emosyonal na mga aspeto na kaakibat ng pakikipagtalik. Ang mga kabataang ito ay malamang na nakakuha ng maling mga impormasyon galing sa mga kaibigan, mga video, telenovela o mga pelikula. Sa kadalasan, ang mga teenager ay wala ng tamang kaalaman para makagawa ng tamang mga disisyon kung makikipagtalik sila o hindi.

Paglalasing. Ang pagiinom ng alak ng mga kabataan ay pwedeng mauwi sa hindi ginustong pagbubuntis. Maraming mga kabataan ang nageeksperimento sa droga at alak. Ang pag inom ay nagpapahina ng kakayahan ng kabataan na kontolin ang bugso ng kanilang mga damdamin, na siyang dahilan ng higit sa 75% na mga kaso ng teenage pregnancy.

Ano ang epekto nito sa ating lipunan at sa pag unlad ng bayan?

   Sa lipunan:

Kapanalig, malaking isyu ang teenage pregnancy sa pamilya at lipunan. Unang una, malaki ang epekto nito sa buhay ng batang magsisilang at isisilang. Marami sa mga teenage mothers ay tumitigil mag-aaral, bago pa man mabuntis, o habang buntis. Marami sa kanila ay mahihirapan ng mag-aral pa o maghanap ng kasanayan dahil sa kanilang bagong obligasyon. Ang sanggol at ang ina ay maghihirap, at papahabain uli ang siklo ng kahirapan ng kanilang pamilya.
-       Ang teenage pregnancy ay malaki ang implikasyon sa health care ng bansa. Ito ay isang malaking health risk. Ang murang edad ng mga teenagers ay hindi lamang nangangahulugan na hindi pa sila hinog sa pag-iiisip. Ang kanilang katawan ay hindi pa rin handa sa mabilis na pagbabago na kaakibat ng pagbubuntis. Marami sa kanila ay nahihiyang magpa check up, hindi maayos ang nutrisyon, at nahaharap sa risk ng maternal death. Tumataas nga ang bilang ng mga teenagers na namamatay dahil sa pagbubuntis. Sampung porysento sa kanila ang namatay noong 2013.
-       Kailangan ng ibayong atensyon ng ating kabataan ngayon. Ang mga isyung kanilang kinahaharap ay nakakaparalisa at nakakapigil buhay sa kanilang hanay. Kailangan nila ng gabay una mismo sa kanilang pamilya. Hindi nga ba’t ang pagkasira ng pamilya at kawalan ng huwarang babae din ang ang ilan sa mga dahilan ng mga teenage mothers?
-       Ang pagpapatatag ng pamilya ay isang makapangyarihang tugon sa isyung ito. Kailangang,maiahon ang mas maramng pamilya sa karalitaan upang mabawasan ang bilang ng mga out of school youth. Kailangan mabigyan ang mga pamilya at ang kanilang anak ng mga kasanayan na maaring tumulong sa kanila gumawa ng maiinam na desisyon para sa kanilang sarili at pamilya. Kailangan din ng mas maigting na pastoral formation sa mga pamilya; kailangan silang mabigyang gabay ispiritwal.
Mga epekto nito:
·         Pisikal, Mental, Emosyonal at Sikolohikal na Suliranin dulot ng teenage pregnancy sa mga kaanak, magulang at sa mga bata. Dahil sa hindi handang katawan at kakulangan sa kaalaman ng kabataang ina malaki ang posibilidad na magkaroon ng premature birth, at iba pang komplikasyon s pisikal at mental.

·         Sakit na kaugnay maraming sakit sa katawan ang pwedeng makuha sa maagang pagbubuntis katulad ng ( chronic, respiratory diseases at body impairments) Lalo na ang STD o sexually transmitted disease.

·         Pagkasira ng Kinabukasan  ang maagang pagbubuntis ay maaaring magdulot nang sapilitang pagtigil ng kabataan sa pag-aaral na maaaring magdulot ng pagkasira ng magandang kinabukasan.

·         Aborsiyon dahil sa di sinasadya ang pagbubuntis ay ipapalaglag nalang ang bata.
Mga solusyon:

·         Contraseptives at Family Planning ito ay ang paggamit ng condom o birth control pills atbp. Ay isang uri ng pagpigil ng magang pagbubuntis, subalit mas madali ang family planning.

·         Pagpapatibay ng Relasyon mahalagang panatilihing buo ang relasyon ng teenager sa pamilya at panatilihin ang pananampalataya at pagtutok sa pag-aaral.

·         Pagtuturo sa Kabataan sa Sekswalidad ang pagkakaruon ng awareness programs tungkol sa sex education at kung papaano mahahawakan ang adolescent period ng mabuti ay makakatulong ng malaki sa para matigil ang pagkakaruon ng maagang pagbubuntis at ang pagsuong ng kabataan sa pre-marital sex.

Patuloy na tumataas ang bilang ng mga kabataang maagang nabubuntis sa bansa.
Batay sa 2011 report ng United Nations (UN) Population Fund-Philippines, tumaas ng 70 porsyento ang antas ng teenage pregnancy sa bansa sa loob lamang ng 10 taon.
Noong 1999, umabot sa 114,205 ang naitalang kaso ng teenage pregnancy sa bansa, subalit pagsapit ng 2009 ay umakyat pa ito sa 195,662 kaso.
“Adolescent pregnancy is not just a health issue, it is a development issue, it is deeply rooted on poverty, gender inequality, violence, child and force marriage,” pahayag ni Dr. Reena Dona ng United Nation Population Fund – Philippines.
Sa ulat naman ng Commission on Population noong taong 2010, nakapagtala ng 168 maternal death sa mga kabataang may edad 15 pataas.
“When they get pregnant di nila alam how to take care of themselves, nahihiya pumunta sa mga clinic. Sometimes they keep it na lang,” pahayag ni Eleonor Cura, Regional Director ng Commission on Population.
Kabilang sa mga panganib na maaaring idulot ng maagang pagbubuntis ay ang pagkakaroon ng kumplikasyon na madalas nauuwi sa kamatayan.
Kaugnay nito, nananawagan ang ilang grupo sa pamahalaan na bigyan ng atensyon ang dumaraming kaso ng teenage pregnancy sa pamamagitan ng pagpapasa ng batas na makatutulong sa maayos na komunikasyon at samahan ng isang pamilya.

Paano natin maiiwasan ang patuloy na pag laganap nito?

 “Ang hindi marunong maghintay madalas ay maagang nagiging nanay”

     Paano nga ba natin maiiwasan ang pagdami ng mga babaeng maagang nabubuntis?   Kailangan mapigil na ang pagdami ng mga biktima nito. Lagi nating tatandaan na nasa simula lang ang sandaling sarap ngunit ang kasunod nito’y pangmatagalang hirap.

Mga Paraan ayon kay (Mabida,2017) upang ito ay maiwasan:

1.Labanan ang temptasyon
     Ang temptasyon ay isa napakahirap labanan na dahilan. Hindi mapigil ang mga mapupusok na damdamin lalo na sa mga magkarelasyon na labis-labis ang pagmamahal sa isa’t isa. Madalas inaakala ng karamihan na sila na talaga ang magkakatuluyan habang buhay kung kaya’t inisip nilang ibigay na lang ang kanilang sarili, ngunit hindi nila alam na maraming mapagsamantalang lalaki at ito lang ang habol sa kanila. Sa madaling salita wag kanang mag-aksaya sa iba kung nandito lang naman ako. Mapapasaya pa kita, di kapa mabibiyak ng maaga owrayt.

2.Iwasan ang barkadang masama ang dulot
  Kailangang mag-ingat din sa pagpili ng mga kinakasamang barkada sila ang nagdudulot minsan ng ating ikapapahamak. Marahil ay sila pa mismo ang mag-uudyok at magtuturo sa’yo na gawin ang hindi nararapat. Halimbawa nito ay pag-iinom ng alak, paglalakwatsa, paninigarilyo at iba pa kahit na dati’y hindi mo ito ginagawa. Kaya sabi ko sayu piliin mo ako, bukod sa di ka mabibiyak, magbabible-study pa tayo. Owrayt.

3. Ligtas ang may alam!
Ang iba nama’y sadyang agresibo lang talaga, walang pinag-aralan, naku-curious, gustong maranasan at nakikisabay sa uso. Alam naman nating lahat na likas sa mga kabataan ang pagiging “curious” sa mga bagay-bagay sa kanyang paligid at gustong maranasan ang mga nararanasan ng iba. Madali rin silang naiimpluwensyahan ng kanilang madalas na nakikita dahil hindi pa sila “mature” at hindi pa nila alam ang kanilang ginagawa. Kung mapapasakin ka, di kana maku-curious pa, dahil tuturuan kita-----mag bible study owrayt.

Ano nga ba ang teenage pregnancy? -                           Ang  teenage pregnancy  o pagbubuntis ng mga babae sa edad 12 hanggang 19...